آرتریت ایدیوپاتیک جوانان و راهنمایی های لازم
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان بیماری است که در آن مفاصل بدن دچار التهاب می شوند. زمینه ی خود ایمنی در این اختلال بسیار قابل توجه است.
این اختلال ممکن است در کودکی دیده شود و می تواند عوارضی را در بزرگسالی در بیماران به همراه داشته باشد.
آرتریت روماتوئید روند خود ایمنی دارد که می تواند در کودکان هم دیده شود.
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان که به عنوان آرتریت ایدیوپاتیک جوانی ( JIA ) و آرتریت مزمن جوانی ( JCA ) هم شناخته می شود، شایع ترین آرتریت در دوران کودکی است. این بیماری ممکن است بر روی ۲۹۴ هزار کودک تنها در آمریکای شمالی اثر بگذارد.
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان شامل التهاب و خشکی مفصل به مدت بیش از ۶ هفته در کودکان ۱۶ ساله و جوانتر می باشد. التهاب باعث قرمزی، تورم و گرمی و درد در مفاصل می شود. هنوز هم بسیاری از کودکان مبتلا به آرتریت روماتوئید از درد مفصل شکایتی ندارند.
هر مفصلی ممکن است در آرتریت روماتوئید مفصلی درگیر شود. التهاب مداوم ممکن است حرکت مفاصلی را که تحت تاثیر هستند، محدود کند.
علل آرتریت ایدیوپاتیک جوانان
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان یک نوع اختلال خود ایمنی ( اتو ایمیون) است. این بدین معنی است که بدن اشتباها برخی از سلول ها و بافت های خودی را غریبه می شناسد و آن ها را به عنوان عامل خارجی می شناسد. به طور طبیعی، دستگاه ایمنی بدن علیه مواد خارجی و بیگانه واکنش نشان می دهد از جمله در برابر باکتری ها و ویروس ها. در بیماری آرتریت ایدیوپاتیک جوانان دستگاه ایمنی بدن به سلول ها و بافت های سالم حمله ور می شود. نتیجه ی این اتفاق ایجاد التهاب است که خود را با قرمزی ، گرما و درد و تورم نشان می دهد.
محققین به درستی نمی دانند که چرا سیستم ایمنی در بدن کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان بیش فعال می شود. آن ها به این مسئله مشکوک هستند که دو روند در این اختلال وجود دارد. اولی، موردی که باعث می شود تا زمینه ی ژنتیکی کودک تمایل به ایجاد آرتریت ایدیوپاتیک جوانان داشته باشد. در ادامه عوامل محیطی از جمله ویروس ها باعث تحریک ایجاد این اختلال می شوند.
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان با آرتریت روماتوئید بزرگسالان چه تفاوت هایی دارد؟
تفاوت های اصلی بین آرتریت روماتوئید بالغین و نوع جوانان این است که برخی مبتلایان به JRA بیماری شدیدی دارند. بالغین مبتلا به آرتریت روماتوئید معمولا علائمی دارند که در تمام طول عمر آن ها پابرجا است. مطالعات نشان می دهد که در زمان بلوغ، علائم JRA در بیش از نیمی از همه ی مبتلایان سن کودکی ناپدید می شود.
دیگر تفاوت آرتریت روماتوئید بالغین با نوع جوانی در درصد افرادی است که روماتوئید فاکتور را در خون خود دارند. وجود روماتوئید فاکتور نشان دهنده ی افرایش احتمال ادامه ی روند آرتریت ایدیوپاتیک جوانان در سنین بزرگسالی و بلوغ است. در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بالغینی که آرتریت روماتوئید دارند، روماتوئید فاکتور هم دارند. در حالی که، کمتر از نیمی از همه ی کودکان با آرتریت روماتوئید این عامل را دارند.
علائم آرتریت ایدیوپاتیک جوانان
علاوه بر این که در این بیماری درد مفصل ایجاد می شود، ممکن است در آرتریت ایدیوپاتیک جوانان تب مزمن و کم خونی ( آنمی) هم ایجاد شود. این اختلال می تواند بر روی قلب، ریه ها و چشم ها و دستگاه عصبی اثر گذار باشد.
این دوره ی بیماری ممکن است برای چندین هفته پابر جا باشند. مواردی که آرتریت شعله ور می شود و شدت می گیرد اغلب دیده می شود ولی علائم آن ممکن است در حملات عود کننده شدت کمتری داشته باشد.
علائم آرتریت جوانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– تب های تکراری ۱۰۳ درجه و یا بالاتر
– راش صورت که می آید و می رود ( ضایعات جلدی پوستی)
– التهاب در چشم
– درد مفصل و خشکی
– شل شدن
– تورم در مفاصل
– کاهش سطح حرکت
– ضعف در مهارت های حرکتی
– اختلال در نمو استخوانی و اختلال در رشد
انواع آرتریت ایدیوپاتیک جوانان
پزشکان ۳ نوع آرتریت ایدیوپاتیک جوانان را تقسیم بندی کرده اند، هر نوع از این اختلال بر اساس تعداد مفاصل درگیر می باشد، همچنین بر اساس علائم و وجود آنتی بادی های مشخص در جریان خون می باشد. این ۳ نوع با تقسیم بندی مجزا به تعیین چگونگی پیشرفت بیماری کمک می کنند.
پاسی آرتیکولار به این معنی است که ۴ مفصل و یا کمتر درگیر شده است. این نوع از بیماری، شایع ترین فرم آرتریت ایدیوپاتیک جوانان است. در حدود نیمی از کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان این فرم از اختلال را دارند.
این نوع از آرتریت ایدیوپاتیک جوانان به طور معمول بر روی مفاصل بزرگ تر اثر دارد از جمله مفصل زانو. دختران زیر ۸ سال با احتمال بالاتری به این فرم از آرتریت ایدیوپاتیک جوانان مبتلا می شوند. برخی از کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان پاسی آرتیکولار ، پروتئین های خاصی را در خون دارند که به آن ها آنتی بادی های ضد هسته ای ( ANA ) می گوئیم.
بیماری چشمی ، ۲۰ تا ۳۰ درصد کودکان با آرتریت ایدیوپاتیک جوانان نوع پاسی آرتیکولار را درگیر می کند و در اطفالی که ANA دارند، شایع تر می باشد. معاینات منظم توسط متخصص چشم پزشکی ( فردی که در زمینه ی بیماری های چشمی خبره است) برای بررسی روند آرتریت ایدیوپاتیک جوانان ضروری است.
متخصص چشم پزشکی مشکلات چشمی جدی را درمان می کند از جمله آیریتیس ( التهاب عنبیه، که بخشی رنگین چشم می باشد) و یا یووئیت ( التهاب بخش داخلی چشم). در بسیاری از اطفالی که به بیماری پاسی آرتیکولار مبتلا هستند، در بزرگسالی هم این آرتریت ادامه دار خواهد بود. مشکلات چشمی همچنان می تواند ادامه دار باشد و علائم درگیری مفصل ممکن است در برخی افراد عود کند.
آرتریت روماتوئید مفصلی نوع پلی آرتیکولار
در حدود ۳۰ درصد همه ی کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان از نوع پلی آرتیکولار، درگیری ۵ مفصل و یا بیشتر را دارند. مفاصل کودک تحت تاثیر قرار می گیرد، از جمله مفاصل دست ها و پاها، و اغلب این بخش ها درگیر می شوند. اگر چه بیماری ممکن است مفاصل بزرگ را هم درگیر کند.
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان نوع پلی آرتیکولار اغلب به صورت قرینه می باشد. این بدین معنی است که می تواند بر روی مفاصل مشابه در هر دو سمت بدن اثر گذار باشد. برخی از اطفال با بیماری پلی آرتیکولار در خون خود روماتوئید فاکتور دارند. این اطفال اغلب فرم شدیدتری از بیماری را دارند. پزشکان بیان می کنند که این فرم بیماری می تواند همانند آرتریت روماتوئید بالغین باشد.
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان نوع سیستمیک
در فرم سیستمیک آرتریت ایدیوپاتیک جوانان،علاوه بر تورم مفصلی، تب و راش های صورتی روشن هم دیده می شود. این فرم از آرتریت ایدیوپاتیک جوانان ممکن است بر روی اعضای داخلی اثر بگذارد از جمله بر روی قلب، کبد، طحال و گره های لنفاوی.
فرم سیستمیک آن ( که بیماری استیل نام دارد) بر روی ۲۰ درصد کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان اثر دارد. تقریبا همه ی کودکان با این فرم از بیماری تست منفی برای روماتوئید فاکتور و ANA دارند.
درصد کمی از این اطفال که فرم سیستمیک آرتریت ایدیوپاتیک جوانان را دارند، در بیشتر مفاصل خود آرتریت و التهاب دارند. آن ها ممکن است آرتریت شدیدی داشته باشند که می تواند در دوران بلوغ هم ادامه یابد.
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان چگونه تشخیص داده می شود؟
آرتریت ایدیوپاتیک جوانان را اغلب به سختی می توان تشخیص داد. گاهی اوقات برخی از کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان شکایتی از درد ندارند. در حقیقت، والدین آن ها ممکن است از علائمی مثل تورم در مفاصل آگاه نباشند.
برخی از علائم آرتریت ایدیوپاتیک جوانان مشابه موقعیت های طبی جدی می باشد از جمله عفونت، سرطان، اختلالات استخوانی، بیماری لایم و لوپوس.
معمولا پزشکان معاینات و آزمون های جدی را انجام می دهند تا ببینند که آیا بیمار آرتریت ایدیوپاتیک جوانان دارد یا که خیر. در طی انجام این آزمون ها، پزشک شرح حال خانوادگی را بررسی می کند که ببیند آیا ارتباط ژنتیکی خاصی وجود دارد یا که خیر. همچنین پزشک شرح حال طبی بیمار را بررسی می کند تا ببیند چه مدت است که کودک این علائم را داشته است.
به علاوه، پزشک معاینات بالینی را برای مشاهده ی تورم مفصلی و راش ها و نشانه های التهاب اعصای داخلی بدن و یا مشکلات چشمی انجام می دهد. مجموعه ای از آزمون های خونی و بررسی های مفصلی و بافتی برای چک کردن عفونت و تائید تشخیص این بیماری انجام می شود.
در نهایت، پزشک ممکن است از تصویربرداری با اشعه ی ایکس برای بررسی آسیب مفصلی و نشانه های التهاب استفاده کند. همچنین، آزمون های آزمایشگاهی انجام می شود شامل ANA، روماتوئید فاکتور و HLA – B27، هموگلوبین و آزمون شمارش سلول های خونی و آنالیز ادارری و ESR.
درمان آرتریت ایدیوپاتیک جوانان همانند موارد مربوط به بزرگسالان ( آرتریت روماتوئید که در دوران بزرگسالی و بلوغ دیده می شود) مهم است. درمان آن ها معمولا شامل دارو و ورزش می باشد.
اهداف درمانی برای آرتریت ایدیوپاتیک جوانان عبارتند از:
– کاهش درد و تورم در مفصل
– افزایش حرکت مفصل و قدرت مفصل
– پیشگیری از آسیب مفصلی و سایر عوارضی که ممکن است رخ دهد.
چه داروهایی برای درمان آرتریت ایدیوپاتیک جوانان استفاده می شود؟
داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید جوانی استفاده می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
NSAIDs ( داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی):این داروها برای کاهش درد، تب، و التهاب استفاده می شوند.این داروها به صورت مایع و یا قرص تجویز می شوند. این داروها معمولا یک یا ۴ بار در روز تجویز می شوند. برخی NSAIDs های شایع که استفاده می شوند، عبارتند از:
– ناپروکسن ( ناپروسین)
– ایبوپروفن ( موترین و یا ادویل)
– تولمنتین
– آسپرین ( ASA )
داروهای NSAIDs که به کاهش درد و التهاب مفاصل کمک می کنند، عوارض جانبی هم دارند. برخی از شایع ترین عوارض جانبی آن ها شامل درد شکم، تهوع و استفراغ و سردرد و آنمی ( کم خونی) می باشد. گاهی اوقات پزشک داروی محافظتی معده ی دیگری را تجویز می کند که با NSAIDs به کار می رود تا خطر خونریزی های معده را کاهش دهد.
داروهای ضد روماتیسمی تعدیل دهنده ی بیماری ( DMARDs ):این داروها ممکن است به رژیم دارویی قبلی برای کاهش و یا متوقف کردن پیشرفت بیماری مفصلی کمک کنند. این داروها به برطرف کردن خشکی مفصل، درد و تورم مفصلی کمک می کنند.
اثرات واقعی داروهای DMARDs فورا احساس نمی شود و حدود ۳ تا ۶ ماه طول می کشد که آن ها تاثیر خود را بر روی این بیماری بگذارند. این همان دلیلی است که چرا داروهای DMARDs به عنوان داروهای با عملکرد آرام شناخته می شوند. نمونه های داروهای DMARD شامل موارد زیر است:
– پلاکنیل
– زولفیدین
– متوتروکسات
به علت آن که داروهای DMARD داروهای قوی هستند، کودک به آزمون های مکرری برای بررسی دارو و اثرات جانبی دارو نیاز خواهد داشت از جمله آنمی، کمبود سلول های خونی و مشکلات کبدی و کلیوی. سایر عوارض جانبی آن ممکن است شامل درد معده، اسهال و استفراغ و تهوع و سردرد و راش و کاهش اشتها و ضعف و خستگی باشد.
عوامل بیولوژیک تعدیلی:عوامل بیولوژیک هم همانند داروهای DMARD هستند. پروتئین های سنتتیک و آنتی بادی هایی هستند که TNF ( فاکتور نکروز دهنده ی توموری) و سایر مواردی را که التهاب می دهند، مهار می کنند.
نمونه های داروهای بیولوژیک عبارتند از:
– تنبرل
– هومیرا
– کینرت
– رامی کاد
عوارض جانبی جدی آن ها شامل واکنش های آلرژیک و افزایش خطر عفونت می باشد، از جمله سل (توبرکلوزیس). به علت آن که برخی از عوامل بیولوژیک تنها تائیدیه ی FDA را برای استفاده در بالغین دارند، آزمون های بالینی برای بررسی اثرات آن ها در اطفال در حال انجام است. با پزشک خود بررسی کنید که کدام یک از آن ها برای اطفال قابل استفاده است.
کورتیکواستروئید ( استروئید ها):این داروهای ضد التهابی قوی معمولا تنهای زمانی تجویز می شوند که بیمار به سایر درمان ها پاسخ ندهد و یا بیماری خیلی شدید باشد که دیگر با درمان قبلی بهبود نیابد.
استروئید ها به صورت مایع و یا قرص هستند. وقتی که تنها یک مفصل بیمار تحت تاثیر قرار بگیرد، استروئید تزریقی ممکن است مستقیما به داخل مفصل تزریق شود. استروئید های خوراکی معمولا برای دوره های کوتاهی تجویز می شوند و در دوزاژ کم قابل استفاده هستند.
برخی عوارض جانبی جدی همراه با مصرف دراز مدت آن ها دیده می شود. عوارض جانبی آن ها شامل پیدایش زخم ها، افزایش وزن، صورت شبه ماه، ضعف عضلانی و فشار خون بالا و پوکی استخوان و آب مروارید (کاتاراکت)، و عفونت ها می باشد.
نمونه های استروئید ها عبارتند از:
– دگزامتازون
– متیل پردنیزولون
– هیدروکورتیزون
– پردنیزولون
– پردنیزون
ورزش و فعالیت های فیزیکی برای درمان کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان مهم می باشد. ورزش می تواند درد بیمار را کاهش دهد، قوای عضلانی را افزایش دهد و محدوده ی حرکت مفاصل را در حالت طبیعی نگه دارد.
با کمک درمان های فیزیکی، اطفال مبتلا به آرتریت روماتوئید مفصلی راه های ساده ای را برای انجام فعالیت های روزانه نشان می دهند. پزشکان به آن ها می آموزند تا ورزش های مربوط به محدوده ی حرکت را برای کمک به انعطاف پذیری و تقویت عضلات انجام دهند.
درمان های سرمایشی و گرمایشی قبل از ورزش انجام می شود و می تواند به درمان بهتر و بهبود درد و خشکی مفاصل بیمار کمک کند. نمونه های این درمان ها پک های سرمازا و یا گرما زا هستند.
پزشکان می توانند از اسپلینت هایی هم برای اصلاح قرار گیری مفاصل و کاهش درد استفاده کنند. اسپلینت ها معمولا برای زانو ها، مچ دست و انگشتان استفاده می شوند و اغلب در طی خواب استفاده می شوند.
کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان می بایست تشویق شوند تا در فعالیت های تفریحی شرکت کنند. ورزش های با تماس نزدیک توصیه نمی شود، ولی فعالیت هایی که بر روی مفصل ها استرسی وارد نمی کنند از جمله شنا کردن می تواند مفید باشد.
عوارض آرتریت ایدیوپاتیک جوانان
در آرتریت ایدیوپاتیک جوانان عوارضی وجود دارد ، همچنین در مورد درمان های آن هم عوارضی دیده می شود. داروهای خاصی از جمله استروئید ها می توانند در این زمنیه مطرح باشند.
مشکلات چشمی هم با برخی از انواع آرتریت روماتوئید جوانی همراهی دارد. مهم این است که متخصص چشم به طور مکرر چشم های کودک را بررسی کند.
بیماران مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان عوارضی در مراقبت های دندانی هم دارند. بهداشت دهان آن ها به علت محدودیت حرکت فک در اثر التهاب مشکل دارد. این مسئله باعث می شود تا بیماران نتوانند به طور مناسبی مسواک بزنند و یا از نخ دندان استفاده کنند. دندانپزشکان می توانند خمیر دندان و نخ دندان خاصی را به بیمار توصیه کنند که به کودکمان کمک کند تا از دهان و دندان خود بیشتر مراقبت کنند.
بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مفصلی در جوانان، درد فک و یا درد در مفصل فکی گیجگاهی دارند. ( TMJ) . درد و خشکی در فک را می توان با انجام یک سری ورزش ها و نرمش های خاصی تسکین داد. آرتیت روماتوئید جوانی ممکن است باعث شود که فک نتواند در جویدن لقمه به نحو مطلوبی عمل کند. ( به ویژه فک تحتانی). در صورت لزوم در این حالت جراحی انجام می شود.
برخی از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مفصلی جوانان به کالری های اضافی برای رشد نیاز دارند، این افزایش تقاضا به علت بیماری مزمنی است که آن ها به آن مبتلا هستند. سایر انواع آرتریت ایدیوپاتیک جوانان ممکن است باعث افزایش وزن فرد شود و علت آن هم تحرک کمتر و عوارض جانبی مربوط به داروهای مصرفی است.
افزایش زیاد از حد وزن می تواند خطرناک باشد، چون وزن زیادی استرسی را بر روی مفاصل وارد می کند.
پیش آگهی ( پروگنوز) آرتریت ایدیوپاتیک جوانان چگونه است؟
آسیب دائمی که از آرتریت روماتوئید مفصلی در جوانان ناشی می شود، امروزه با انجام درمان مناسب نادر می باشد. بیشتر کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک جوانان بدون تجربه ی هر نوع ناتوانی طولانی مدت، اگر در ابتدا درمان شوند، به طور کامل از این بیماری بهبود می یابند.
khalayegh.com
