راهنمای کمردرد ، لغزش مُهره یا مهره رانش در بیماری اسپوندیلولیستزیس
به رانده شدن یک مهرهٔ به طرف جلو بر روی مهرهٔ زیرین لغزش مُهره، مهره رانش یا اسپوندیلولیستزیس می‌گویند.
شایعترین محل بروز اسپوندیلولیستزیس محل اتصال مهره های کمری به خاجی است. یعنی معمولاً مهره پنجم کمری روی مهره اول خاجی یا ساکروم به سمت جلو سر می خورد. گاهی به دلیل ضعف استخوان در پیری، سرطان و حرکت شدید ورزشی اتفاق می‌افتد.حدود ۴ تا ۵ درصد مردم مبتلا به این بیماری هستند.
اگر این سر خوردن و به جلو آمدن مهره شدید باشد، کانال نخاعی تنگ شده و به ریشه های عصبی فشار وارد می شود که موجب بروز علائم عصبی در بیمار می گردد.
شروع این بیماری با پیر شدن دیسک بین مهره ای است. با افزایش سن دیسک بین مهره ای محتوای آب خود را از دست داده و چروکیده و کوچک می شود.
کاهش ارتفاع دیسک موجب می شود مهره ها به یکدیگر نزدیک تر شوند و این نزدیک شدن مهره ها به هم، فشار بیشتری به مفاصل بین مهره ها وارد می کند. نتیجه آن سائیدگی مفصل بین مهره ای است.
لغزش مهره چهار درجه دارد. درجه چهار شدیدترین حالت می باشد و نیاز به عمل جراحی دارد.
انواع اسپوندیلولیستزیس
– مهره‌رانش دُش‌ساخت : مهره رانشی که براثر ناهنجاری‌های مادرزاد در بالای مهره ی خاجی ایجاد می شود.
– مهره‌رانش ضربه‌ای : مهره رانشی که براثر ضربه یا شکستگی در مهره‌های کمری یا خاجی ایجاد می شود.
– مهره‌رانش آسیب‌زاد : مهره‌رانشی که بر اثر بروز بیماری استخوانی یا تودینه یا جراحی ایجاد شده باشد.
– مهره‌رانش باریکه‌ای : مهره‌رانشی براثر ضایعه در بخش‌های بین مفصلی کمری.
– مهره‌رانش تباهی‌زاد : مهره‌رانشی که براثر تخریب مفصل ایجاد می‌شود.
علائم اسپوندیلولیستزیس
در نوعی که ناشی از پیری است بیمار دچار کمر درد است و علائم ناشی از فشار روی ریشه عصبی مانند درد در باسن و اندام تحتانی، احساس گزگز و بی حسی در اندام تحتانی و ضعف در پاها دارد.
در این بیماران خم شدن به جلو و نشستن موجب کاهش علائم عصبی می شود چون فضایی که ریشه عصبی از آن خارج می شود را بازتر کرده و فشار روی عصب کاهش میابد.
مهم ترین شکایت بیمار در اسپوندیلولیستزی کمردرد است که گاهی به اندام تحتانی انتشار می یابد.
علل اسپوندیلولیستزیس
عواملی چون فشار شدید، شکستگی‌ها، تومورها، برخی از عوامل مادرزادی و یا تغییرات تخریبی در ناحیه پشتی مهره‌ها می توانند باعث بروز این حالت شوند.
لیزخوردگی‌ها به خصوص درجات شدید آن باعث فشار به عناصر عصبی نخاع می‌گردند.
درمان اسپوندیلولیستزیس
درجات پایین لیزخوردگی با درمان محافظه‌کارانه جواب می‌دهد و فیزیوتراپی در این زمینه مؤثر است.
انجام تمریناتی که باعث افزایش ثبات ستون فقرات می‌گردند و تحت عنوان تمرینات ثبات‌دهنده معروف اند با توجه به وضعیت بیمار بسیار کمک کننده می‌باشند.
هدف اصلی از انجام این گونه تمرینات، تقویت عضلات عمقی ستون فقرات می‌باشد که نوع تمرینات و شدت آن ازطریق فیزیوتراپیست کنترل می‌شود.
