آنفلوآنزای خوکی ،پیشگیری بهتر از درمان

آنفلوانزاى خوکی یک بیمارى تنفسى در خوک‌ها است که توسط ویروس آنفلوانزاى نوع H۱N۱ ایجاد می شود.

آنفلوآنزای خوکی معمولا در خوک‌ها بروز می کند . ویروس‌هاى آنفولانزاى خوکی حد بالایی از آلودگی و بیمارى را سبب می شوند. البته آمار مرگ و میر ناشی از آن در میان خوک ها معمولا کم است و کشندگی زیادی ندارد .

آنفلوآنزای خوکی معمولا به انسان منتقل نمی شود، هرچند گاهی در موارد نادر این ویروس به انسان، به خصوص افرادی که با خوک ها در تماس نزدیک بودند سرایت می کرد. موارد نادری از انتقال این ویروس از انسان به انسان نیز ثبت شده است.

ویروس‌هاى انفولانزای خوکی میزبان اصلی شان خوک است اما می توانند مرغ ها و حتی انسانها را آلوده کنند. ویروس‌هاى آنفولانزاى خوکی دائماً تغییر شکل می دهند. ویروس‌هاى آنفلوانزا وقتى از خوک آلوده خوک دیگری را آلوده می کنند می توانند تغییر شکل داده و نوع رفتارشلن نیز تغییر مى کند.

اما چه چیزی ویروس کنونی را تبدیل به ویروسی خطرناک کرده است؟ ویروس خوکی نیز مانند تمام ویروس های دیگر خود را تغییر می دهد. اگر خوک های مبتلا به آنفلوانزای خوکی همزمان به آنفلوانزای انسانی یا پرندگان نیز مبتلا باشند، این ویروس ها می توانند در بدن حیوان ژن های خود را تعویض کنند.

بدین ترتیب نوعی جدید از ویروس به وجود می آید که هم ژن های انسان و هم ژن های حیوان را در خود دارد. این همان اتفاقی است که ظاهرا در مورد ویروس کنونی افتاده است.

ویژگی های آنفولانزای خوکی

خوکها ممکن است به صورت همزمان با چند نوع ویروس متعلق به این زنجیره شامل انواع انسانی و نوع پرندگان آلوده شوند. این حضور همزمان چند نوع ویروس امکان تبادل قطعات ژنی بین ویروس ها را فراهم می کند و منجر به پیدایش نوع جدیدی از ویروس می گردد.

خطر اصلی این ویروس نو پدید، آشنا نبودن سیستم ایمنی بدن موجود زنده با عامل بیماریزا است که می تواند عوارض وخیمی ایجاد کند. این عوارض از یک سو عبارت است از گسترش سریع و بی رویه بیماری و از سوی دیگر شدت بیماریزایی و مرگ و میر وسیع آن .

ابتلای انسان به آنفلوآنزای خوکی معمولاً به صورت تک گیر و نحوه انتقال آن تصادفی و از حیوان به انسان می باشد، اما شواهد تاریخی وجود دارد که نشانگر احتمال قوی انتقال بیماری از انسان به انسان است.

علایم آنفلوآنزای خوکی

علائم بیماری به طورمعمول، سردرد، سرفه، سرگیجه، تهوع واستفراغ می باشد.

ویروس آنفلوآنزای خوکی در برابر حرارت ناپایدار است و در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد از بین می رود.

نشانه‌هاى قابل‌انتظار آنفولانزاى خوکی در انسان ها مانند نشانه‌هاى آنفلوانزاى فصلى انسان است. حمله ناگهانى تب، بی حالی، در خود فرورفتن، بى اشتهایى و سرفه کردن .

همچنین تعدادی از افراد آلوده با آنفولانزاى خوکی دچار سردرد، سرماخوردگی، گلودرد، کوفتگی و درد مفصل، عطسه‌، ناراحتی تنفسی، سرخ شدن یا التهاب و آبریزش از بینی می گردند . در مواردی نیز تهوع، و استفراغ و اسهال نیز گزارش شده است .

راههای انتقال آنفولانزای خوکی

آنفلوآنزای خوکی از دهان و بینی منتقل می شود و یک بیماری مجاری تنفسی است.

ویروس‌ آنفلوانزای خوکی می تواند به طور مستقیم از خوک‌ها به انسانها سرایت کند . آلودگى انسان با ویروس‌هاى انفلوانزای خوک‌ها در هنگامی که انسانها در کنار خوکها قرار می گیرند اتفاق می افتد، از قبیل کار در انبارهاى خوکها و در کشتارگاه دام ها و یا مراکز نگهداری و پرورش خوک ها .

همچنین انتقال انسان به انسان در آنفولانزاى خوکی مى تواند اتفاق بیفتد و به وسیله سرفه کردن یا عطسه انسانهای آلوده با ویروس آنفلوانزا اتفاق می افتد .

مردم با دست زدن به چیزهایی که با ویروس‌هاى انفلوانزا خوکی آلوده است و سپس دست زدن به دهانشان ممکن است آلوده بشوند .

اگر با کسی در تماس هستید که سرماخوردگی دارد، با او دست ندهید و روبوسی نکنید. ویروس آنفلوآنزا در اماکن عمومی وجود دارد و تماس با سطوحی مانند دستگیره اتوبوس و صفحه کلید کامپیوتر به راحتی شما را آلوده می کند. اگر دستان خود را به دستگیره در یا اتوبوس زده اید، آن را به دهان و بینی خود نزنید.

ویروسهای آنفلوآنزا می‌توانند تا چندین ساعت روی سطوح باقی بمانند و از دست و صورت بیماران منتقل شوند.

ویروس یادشده می تواند از راه مسافران به دیگر کشورها نیز منتقل شود. آنفلوانزای خوکی از راه مواد غذایی منتقل نمی شود.

پیشگیری از آنفلوآنزای خوکی

ویروس‌هاى H۱N۱ آنفولانزاى خوکی بسیار متفاوت با ویروس‌هاى ۱N۱H انسان است ، بنابراین، واکسن‌های مورد استفاده براى انفلوانزاى فصلى انسان براى جلوگیری از ابتلا به ویروس‌هاى H۱N۱ آنفولانزاى خوکی نه در بدن خوک و نه در بدن انسان ایمنی ایجاد نمی کند. بنابراین تا زمان تهیه واکسن این نوع آنفلوانزا صرفا می توان به توصیه های پزشکی و سازمانهای بهداشتی عمل کرد.

پزشکان در پاسخ به این سوال که هر فرد چطور می‌تواند از خود و خانواده‌اش در برابر این بیماری مراقبت کند، اظهار می دارند:

– در حال حاضر باید احتیاط‌های معمول برای آنفلوآنزا را انجام داد که شامل پوشاندن جلوی دهان و بینی به هنگام عطسه و سرفه کردن با یک دستمال کاغذی که باید پس از مصرف حتما دور انداخته شود و مخصوصا از عطسه کردن در کف دست باید خودداری شود.

– در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزا هستید، حتما هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید.

– دستهای خود را مرتباً بشویید. ذرات و قطرات کوچک ناشی از سرفه و عطسه بیماری را منتقل می کنند. این ذرات به دستهای ما منتقل می شوند و بعد هر چیزی را که ما لمس کنیم آلوده کننده می شود.

– به غیر از پشت و روی دستها و انگشتان ، زیر ناخنها ، بین انگشتان و دور مچها را به مدت کافی با آب گرم یا داغ کف مالی کنید و بعد خوب بشویید. دستهای خود را نه تنها قبل از غذا خوردن و بعد از دستشویی رفتن بلکه بعد از استفاده کردن از حوله یا پوشاندن دهان بعد از سرفه یا عطسه بشویید.

– وقتی عطسه یا سرفه می کنید دهان خود را بپوشانید .اگر دستمال ندارید از شانه یا گودی آرنج خود استفاده کنید.اگر این ذرات به لباس یا یقه شما منتقل شوند خیلی بهتر است از اینکه در هوا و بین افراد دیگر انتشار یابند. بعد دستهای خود را بشویید. در ضمن اجسام صاف مثل سکه بیشتر از اجسام زبر و منفذدار مثل کاغذ ویروس را منتقل می کنند.

– اگر بیمار هستید در خانه بمانید و همیشه دستهای خود را بشویید تا دیگران را آلوده نکنید.

– صورت خود را لمس نکنید. دستهای خود را از غشاهای مخاطی ( چشم– دهان – بینی ) دور نگه دارید چون ویروس از این راه ها وارد بدن می شود.

– از افراد بیمار دوری کنید.

توصیه های سازمان جهانی بهداشت درصورت ابتلا به بیماری:

استراحت بسیار، مصرف مایعات فراوان، پوشاندن دهان و بینی خصوصأ هنگام سرفه و عطسه، شستشوی مرتب دستها با آب و صابون، آگاه کردن افراد خانواده و فامیل از بیماری خود، مراجعه به پزشک در صورت شدت گرفتن علائمی نظیر تنگی نفس، ضعف و خستگی شدید، سردرد و سرگیجه شدید، استفراغ و تهوع غیر قابل کنترل.

درمان آنفلوآنزای خوکی

واکسن‌های مختلفی در دسترس است که خوک‌ها را در مقابل آنفلوانزاى خوکی ایمن می کند .اما در حال حاضر هیچ واکسنی که بتواند برای انسانها در مقابل آنفلوآنزای خوکی ایمنی ایجاد کند در دسترس نیست .

واکسن آنفلوانزاى فصلى ممکن است بر ضد H۳N۲ خوکی کمک کننده باشد ولی مطمئنا به ایمنی و پیشگیری از آنفلوآنزای خوکی نوع H۱N۱ کمک نخواهد کرد .