مرجع پیشگیری و درمان مسمومیت غذایی بوتولیسم
بوتولیسم یک نوع مسمومیت غذایی جدی ولی غیر مسری است که معمولاً در اثر خوردن غذای آلوده به سمی که شدیداً دستگاه عصبی را متأثر می‌سازد، رخ می‌دهد.
مسمومیت بوتولیسم به دو شکل دیگر نیز به وجود می‌آید، بوتولیسم ناشی از زخم، و بوتولیسم شیرخواران.
بوتولیسم اصولاً دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه عضلانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علایم بوتولیسم
علایم زیر معمولاً ۳۶-۱۸ ساعت پس از خوردن غذای آلوده رخ می‌دهند:
– تار شدن دید، یا دوبینی
– افتادن پلک های چشم
– خشک شدن دهان
– سختی در حرف زدن
– مشکل در قورت دادن غذا یا مایعات
– استفراغ و اسهال
– ضعف دست‌ها یا پاها، که نهایتاً ممکن است به فلج نیز بیانجامد.
– توانایی‌های ذهنی دچار اختلال نمی شوند.
علایم زیر در شیرخواران رخ می‌دهند:
– یبوست شدید
– گریه ضعیف
– ناتوانی در مکیدن پستان مادر
علل بوتولیسم
وجود عفونت در غذاهای عمدتاً کنسروی با باکتری کلستریدیوم بوتولینوم.
این باکتری در غذای آلوده یا خوب پخته نشده رشد می‌کند. با رشد این باکتری در غذا، سم قدرتمندی تولید و ترشح می‌شود که توانایی جذب از دستگاه گوارش و گسترش به دستگاه عصبی مرکزی را دارد.
غذاهایی که احتمال بیشتری دارد باعث بوتولیسم شوند عبارتند از: سبزیجات و میوه‌هایی که در خانه کنسرو می‌شوند، ماهی، گوشت، سوسیس خوب پخته نشده، گوشت دوده داده و محصولات لبنی
در شیرخواران زیر یک سال، عسل خام یا سایر غذاهای پخته نشده ممکن است باعث بوتولیسم شود.
عواقب بوتولیسم
هر چه قدر مقدار سم ورودی بیشتر باشد، علایم زودتر آغاز می‌شوند و وضعیت بیمار نیز خطرناک‌تر خواهد بود. میزان کلی مرگ و میر ۱۰ تا ۲۵ درصد است.
عوارض بوتولیسم
– عفونت ریوی در اثر عدم توانایی در بلع مناسب غذا و ورد آن به ریه‌ها
– نارسایی ریوی ناشی از ضعف عضلات تنفسی
– مرگ
پیشگیری از بوتولیسم
اگر قسمتی از قوطی کنسرو بیرون زده است، یا اینکه محتویات آن رنگ یا بوی عجیبی دارند، اصلاً لب به آن نزنید.
هیچگاه غذایی که قطعاً مشخص نیست خوب پخته شده یا کنسرو شده است نخورید.
هیچگاه به شیرخواران غذای حاوی عسل یا شربت‌های ضد سرفه ندهید.
اگر مشکوک به بوتولیسم هستید، با مرکز بهداشت نزدیک محل خود تماس بگیرید. در صورت قطعی شدن مسأله، باید از طریق رسانه‌ها اطلاع رسانی کرد و غذاهای آلوده را نیز از مغازه ها جمع آوری نمود.
این سم با گرمای بالاتر از ۸۵ درجه سیلسیوس به مدتی بیشتر از پنج دقیقه از بین می رود.
دادن عسل به کودکان زیر یک سال، به خاطر ریسکی که این غذا دارد، توصیه نمی شود.
درمان بوتولیسم
بستری کردن بیمار جهت انجام مراقبت‌های ویژه
امکان دارد بیمار به تهویه مکانیکی نیاز پیدا کند.
اگر تنها چند ساعت از خوردن غذای مسموم گذشته باشد، بیمار را وادار به استفراغ کنید.
اگر مشکوک به بوتولیسم هستید، در صورت امکان مقداری از غذای آلوده را برای بررسی آزمایشگاهی در داخل یخچال نگه دارید.
تزریق سرم ضد سم بوتولیسم جلوی بدتر شدن بیماری را می‌گیرد.
معمولاً تزریق مایعات و تغذیه داخل وریدی به هنگام بستری شدن بیمار لازم است، زیرا بیمار در بلع مشکل دارد.
برای بوتولیسم زخمی، ممکن است آنتی‌بیوتیک نیز استفاده شود.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید.
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم بوتولیسم را دارید. در این حالت بلافاصله آمبولانس خبر کنید. این یک وضعیت اورژانس است.
اگر ضعف، تاری دید یا مشکل در صحبت کردن دوباره ظاهر شود. بازگشت این علایم ممکن است نشان دهنده نیاز به درمان بیشتر باشد.
