بیماری دیستونی چیست؟ راههای درمان دیستونی با طب سنتی و طب مدرن
درمان دیستونی با طب سنتی : بیماری دیستونی به معنای انقباض غیرارادی مکرر و طولانی یک عضله یا گروهی از عضلات بوده و یک اختلال حرکتی– عصبی محسوب می شود.
هنگامی که حرکات و دامنه حرکات در عضلات به اندازه‌ای ثابت بمانند و به صورت وضعیت غیرطبیعی درآیند به آن بیماری دیستونی می گویند. با ما همراه باشید تا به بررسی روشهای درمان دیستونی با طب سنتی و پزشکی جدید بپردازیم.
در این عارضه بیمار دارای حرکات پیچشی، رعشه و لرزه است و نحوه قرارگیری بدن در حالات مختلف، غیر طبیعی است.
اگرچه بیماری دیستونی یک عارضه عصب شناختی است ولی طبق نظر کارشناسان توانائیهای شناختی (هوش)، حافظه و مهارتهای ارتباطی تحت تاثیر این بیماری قرار نمی گیرند.
بیماری دیستونی کشنده نیست و بیشتر ناتوان کننده است مگر اینکه با بیماری زمینه ای دیگر همراه باشد. اما اگر در مورد دیستونی منتشر، فرد به حدی ناتوان باشد که مجبور شود روی صندلی چرخ دار بنشیند، امکان دارد دچار عوارض ناشی از ثابت ماندن های طولانی مانند زخم بستر، عفونت‌های ادراری، عفونت‌های تنفسی و غیره شود.
علل بیماری دیستونی
علل ارثی، تروماها و صدمات فیزیکی
بعضی عفونت‌ها، مصدومیت‌ها، عوارض برخی داروها
کم رسیدن اکسیژن حین زایمان، بروز ضربات زایمانی و افزایش بیش از حد معمول رنگدانه ها هنگام دوران نوزادی و شیرخواری
در برخی موارد امکان دارد بیماری های داخلی جمجمه نیز در ایجاد انواع دیستونی نقش داشته باشند.
در بعضی از افراد این بیماری در اثر استفاده از یک سری داروهای خاص به وجود می آید.
همچنین برخی بیماریها، نظیر انواعی از سرطان ریه نیز ممکن است باعث بروز علائم و نشانه های این بیماری گردند.
علایم بیماری دیستونی
در بسیاری از موارد هنگام خواب حرکات یا کم می شوند یا از بین می روند و برعکس با استرس و اضطراب معمولاً حرکات چرخشی و پیچشی دیستونی ها افزایش می یابند و مشکلات جدی را ایجاد می کنند.
از آنجا که این بیماری همه بدن اعم از اندام‌ها، صورت، گردن و ستون مهره‌ها را درگیر می کند، امکان دارد فرد شکل های عجیب و غریبی پیدا کند و هنگام راه رفتن دچار مشکل شود.
ابتدا بیشتر روی پنجه یا روی لبه خارجی پا راه می روند. زمانی که می‌خواهند متنی را بنویسند، انگشتانشان باز می شود و بالاخره عوارض خود را به صورت لرزش های پراکنده و اختلالات عضله نشان می دهند.
به تدریج این علایم افزایش می یابد به طوری که در کودکان مبتلا، وضعیت غیر طبیعی گردن، نخاع کمری، تغییر در قوس کمر، انجام شکلک های غیرارادی توسط دهان و حرکات غیر قابل کنترل زبان که باعث بروز اختلالات گفتاری و بلعی می شود، مشاهده خواهد شد.
انواع بیماری دیستونی
– دیستونی گردن یا دیستونی سرویکال که به عنوان گردن کجی یا کژ گردنی هم شناخته می شود شایعترین نوع دیستونی است. در دیستونی گردن تنها یک قسمت از بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرد و عموماً در دوران دیرتری از زندگی شروع می شود. در دیستونی گردن عضلات گردن درگیر می شوند و بیمار ممکن است این موارد را تجربه کند:پیچش و چرخش سر و گردن، خمیدگی رو به جلو سر و گردن، خمیدگی رو به عقب سر و گردن، خمیدگی جانبی سر و گردن.
– بلفارواسپاسم یا انقباض غیر ارادی پلک : عضلات اطراف چشمها درگیر می شوند. در این نوع دیستونی بیمار ممکن است این علائم را تجربه کند:فوتوفوبیا (حساسیت به نور)،تحریک چشم یا چشمها،پلک زدن زیاده از حد و غالباً به صورت کنترل ناپذیر،بسته شدن چشمها به صورت غیر ارادی.
ممکن است در بیماران با علائم شدید، باز نگه داشتن چشمها برای چند دقیقه غیر ممکن باشد.
– دیستونی حساس به دوپا : هر دو پا و دیگر قسمتهای بدن درگیر می شوند، شروع آن در سن ۵ تا ۳۰ سالگی است. این نوع از دیستونی به خوبی به داروی لوودوپا که یک داروی دوپامین است پاسخ می دهد به همین دلیل به نام دیستونی حساس به دوپا شناخته می شود. شایع ترین علائم این بیماری شامل سفتی و گرفتگی، راه رفتن غیر عادی، خمیدگی رو به بالای کف پا است.
در بعضی موارد ممکن است پا در قسمت قوزک به سمت بیرون بچرخد. اسپاسم، گرفتگی و سفتی عضلات در بازوها و نیم تنه در این بیماری غیر عادی نیست.
– اسپاسم نیمه صورت یا همی فیشیال : تنها یک قسمت از بدن درگیر می شود. مبتلا به این نوع از دیستونی، اسپاسمهایی در عضلات یک طرف صورت تجربه می کند. علائم ممکن است درصورتی که بیمار تحت استرسهای روحی روانی یا خستگیهای جسمی باشد برجسته تر باشند.
– دیستونی لارنژیت یا حنجره : عضلات موجود در حنجره دچار اسپاسم می شوند. اسپاسم عضلات حنجره ممکن است به سمت داخل یا به سمت خارج باشد. ممکن است صدای بیمار در حین صحبت کردن خیلی آهسته و نفس زنان یا غیر واضح و خفه به نظر برسد.
– دیستونی میوکلوناس یا دیستونی تشنج عضلانی: بعد از ۴۰ سالگی رخ می دهد و دو یا سه منطقه از بدن درگیر می شوند. عضلات بازو، گردن و نیم تنه بالایی درگیر می شوند. بیماران دچار اسپاسم همانند فردی که شوک الکتریکی دریافت می کند به نظر می رسند (حرکات تشنجی و ناگهانی).
– دیستونی ارومندیبولار : عضلات فک و دهان را درگیر می کند. دهان مبتلا به این نوع از دیستونی به سمت خارج و بالا کشیده می شود.برخی بیماران علائم این بیماری را تنها درحین استفاده از دهان و فک دارند درحالی که در دیگران علائم همیشگی و حتی در صورت عدم استفاده از عضلات نیز وجود دارد.
غالباً بیماران دارای این علائم زمانیکه عضلات دهان و فکشان مورد استفاده قرار نمی گیرد ممکن است در هنگام صحبت کردن یا جویدن احساس راحتی و آرامش کنند. بعضی از مبتلایان ممکن است دچار مشکلات بلعیدن غذا باشند.
– کرامپ نویسندگان یا دیستونی فانکشنال : افراد هنگامی که می‌خواهند متنی را بنویسند، دچار دیستونی می شوند. چون این بیماری بیشتر افرادی را که از قلم استفاده می کنند، مبتلا می کند نام کرامپ نویسندگان را برای آن برگزیده‌اند اما درواقع، انجام انواع حرکات اعم از استفاده از کارد و چنگال، ادوات موسیقی مانند پیانو یا ادواتی که با حرکات ظریف دست کار می کنند، می‌تواند باعث بروز آن شوند.
دیگر دیستونیهای مرتبط با کار یا دیستونی فانکشنال عبارتند از :کرامپ نوازندگان، کرامپ تایپیستها، کرامپ گلفبازان.
– دیستونی عمومی : بیماران مبتلا به این نوع از دیستونی، معمولاً کودکان و نوجوانان در شروع دوران بلوغ هستند.بیمار ممکن است این موارد را تجربه کند: اسپاسمهای عضلانی، نحوه قرار گیری بدن به صورت غیر عادی یا پیچیده (خمیده) به دلیل انفباضات و اسپاسمها در دستها و پاها و نیم تنه بالایی، یک اندام یا پا ممکن است به داخل بچرخد، بخشهایی از بدن ممکن است به صورت ناگهانی دچار رعشه شود.
– دیستونی تشنجی یا پاروکسیسمال : اسپاسمهای عضلانی و حرکات غیرعادی بدن تنها در مواقعی خاص رخ می دهد و در بقیه موارد بیمار هیچگونه علائمی ندارد. این یک دیستونی نادر است.علائم دیستونی پاروکسیسمال یا تشنجی ممکن است مشابه با علائم بروز صرع (اپیلپسی) باشد.
برخلاف مبتلایان به صرع، بیمار در حین حمله هوشیاریش را از دست نمی دهد و از محیط اطراف خودش آگاه است. یک حمله ممکن است تنها برای چند دقیقه به طول انجامد و در بعضی موارد ممکن است برای چند ساعت ادامه پیدا کند. این عوامل ممکن است منجر به حمله شوند:استرس روحی روانی،خستگی و کوفتگی، مصرف نوشابه های الکلی، مصرف قهوه، یک حرکت ناگهانی.
درمان دیستونی
استفاده از برخی داروها. اگر داروهای خوراکی مؤثر واقع نشوند، معمولاً پزشکان به سراغ تزریق بوتاکس می روند که باعث فلج موقت عضلات می شود و با استفاده از این خاصیت، می‌توان این مشکل را رفع کرد.
اما با وجود اینکه پاسخ بسیار خوبی با تزریق بوتاکس مشاهده می شود، متأسفانه معمولاً دو اشکال در این کار وجود دارد. نکته اول آن است که معمولاً آثار موقت است و معمولاً بین ۲ تا ۴ ماه بیشتر دوام ندارد و باز به تزریق مجدد و مکرر این ماده نیاز وجود دارد.
نکته دوم آن است که پس از تزریق چندباره، بدن انسان علیه این ماده که نوعی سم است تولید آنتی بادی می کند و این آنتی بادی ها باعث خواهد شد که پس از مدتی آثار این آمپول و تزریق در افراد کاهش یابد.
روشهای جراحی مختلفی برای بیماران دیستونی مورد استفاده قرار گرفته است. از روشهای قدیمی در مورد دیستونی گردن که برخی اعصاب نخاع گردنی را قطع می کردند تا روش های جدید که بر مبنای تحریک‌های قسمت های عمقی مغز صورت می‌گیرد.
در این زمینه با تحریک الکتریکی برخی مناطق عمقی مغز مانند منطقه‌ای به نام «پالیدوم» در بیمارانی که دیستونی ناتوان کننده و مزمن و منتشر دارند، آثار نسبتاً موفقی داشته است. البته این کار بسیار تخصصی است و به صورت محدود انجام می شود.
درمان دیستونی با طب سنتی
به منظور درمان دیستونی با طب سنتی می بایست از مصرف مواد زیر خودداری کنید:
قندهای شیمیایی مثل قند و شکر و شیرینی جات قنادی‌ها، چربی‌های ترانس‌بالا مثل روغن جامد، موز، غذاهای پرچرب، کیک خامه‌ای، خامه، سرشیر، کله‌پاچه، جگرسیاه و ته دیگ، سرخ کردنی ها، کافئین مثل چای مانده، چای پر رنگ، کاکائو، شکلات، قهوه و نسکافه، خوراکی های صنعتی و غذاهای آماده مثل فست فودها، سوسیس‌ها، کالباس‌ها، همبرگرها و پیتزا، اسانس های شیمیایی مثل آبمیوه های شیمیایی، نوشابه‌های گازدار و بستنی‌های صنعتی، استرس شدید، مسمومیت شدید، کم‌خونی شدید، کنسروها و کمپوتها، غذاهای مانده، کم تحرکی و پرخوری.
جوشانده پوست درخت بنه با مصطکی برای درمان دیستونی با طب سنتی مفید است.
زنیان به صورت خوراکی یا موضعی در درمان دیستونی با طب سنتی کاربرد دارد. در حاملگی و دوران شیردهی مصرف نشود.
۱۰ گرم روغن کرچک در هر ۲۴ ساعت مصرف شود. زیاده‌روی در مصرف نشود چون باعث عقیمی می شود.
جهت درمان دیستونی با طب سنتی روزی سه قاشق چای خوری سیاهدانه بخورید.
صبح ناشتا عسل آویشن با آب نیسان میل کنید.
ضماد پخته یونجه و ماساژ با روغن یونجه و خوردن یک استکان عرق طبیعی یونجه قبل و بعد از هر وعده غذایی در درمان دیستونی با طب سنتی موثر است.
زنیان، سیاهدانه و آویشن را مخلوط کنید و در پارچه ای بپیچید و روی موضع بگذارید.
شستن صورت و اعضای بدن با سرکه مخلوط با پودر خردل به درمان دیستونی با طب سنتی کمک می کند.
با اسفند بخور کنید و روغن اسفند را به موضع بمالید.
جهت درمان دیستونی با طب سنتی کنجد، روغن کنجد و ارده ی کنجد را به همراه عسل گون میل کنید.
خوردن میوه آمله با عسل گون به درمان دیستونی با طب سنتی کمک می کند.
آویشن را با عسل آویشن میل کنید.
مالیدن روغن بابونه به موضع کمک کننده است.
شیره فرفیون را با روغن زیتون مخلوط کرده و روش موضع ضماد کنید.
یک قاشق چای خوری صبح و یک قاشق چایخوری عصرها از مخلوط ساییده ی افتیمون با عسل آویشن میل کنید.
ماساژ موضع با روغن بالنگ کمک کننده است.
