بیماری آلکالوز ، علل و درمان های رایج

آلکالوز به معنی افزایش سطح بی کربنات مایع خارج سلولی و قرار گرفتن PH خون در محدوده قلیایی (بالاتر از ۷/۸) می باشد.

معمولاً فرایندهای متابولیک بدن و کاتابولیسم گلوکز منجر به تولید اسید می شود . PH خون و مایع خارج سلولی به وسیله ریه (تنفس) و کلیه تنظیم می شود. به صورت کلاسیک اگر مشکل از کلیه باشد ما آلکالوز متابولیک و اگر مشکل از ریه باشد آلکالوز تنفسی داریم.

علل آلکالوز تنفسی هایپرونتیلاسیون (تنفس زیاد و سریع) مثلا در سالیسیلیسم، تب و صعود به ارتفاعات است . علل نوع متابولیک استفراغ شدید، هایپرآلدسترونیسم، مصرف دیورتیکها، خوردن داروهای قلیایی و سندرم شیر– قلیا است.

احتمالاً شایع ترین اختلال اسید و باز در بیماران جراحی، آلکالوز متابولیک است. در این شرایط غلظت یون هیدروژن خون در اثر تجمع بى کربنات در پلاسما، کاهش مى یابد. پاتوژنز نوع متابولیک پیچیده است، ولى حداقل سه عامل مجزا در آن نقش دارند:

– دفع یون هیدروژن، معمولاً درنتیجه دفع ترشحات گوارشى غنى از اسید هیدروکلریک

– کاهش حجم، که معمولاً شدید است

– دفع پتاسیم که تقریباً همیشه در نوع متابولیک دیده مى شود

علائم آلکالوز

اثر عمده بیماری بر روی بدن افزایش تحریک پذیری سیستم عصبی است . این اثر هم در سیستم عصبی مرکزی و هم در سیستم عصبی محیطی روی می دهد. معمولاً اعصاب محیطی قبل از سیستم عصبی مرکزی مبتلا می شوند.

در نتیجه عضلات وارد حالت تتانی و اسپاسم تونیک می شوند. تتانی معمولاً ابتدا در عضلات ساعد ظاهر شده و به سرعت به عضلات صورت و سرانجام به سراسر بدن منتشر می شود.

درمان آلکالوز

درمان شامل تصحیح آلکالوز و از بین بردن عامل ایجاد کننده می باشد.

براى درمان نوع متابولیک، باید مایع، معمولاً به صورت محلول نمکى تجویز شود. با تجویز مایع کافی، عامل محرک بازجذب توبولى سدیم ضعیف شده، کلیه ها قادر مى شوند بى کربنات اضافى را جذب نمایند.

اکثر چنین بیمارانى دچار کاهش قابل توجه پتاسیم شده، نیازمند دریافت مکمل پتاسیم مى باشند که باید به صورت KCl تجویز شود، زیرا در این شرایط، کاهش کلر نیز روى مى دهد و دریافت پتاسیم به صورت سیترات یا لاکتات قادر به اصلاح کمبود پروتئین نمى باشد.

khalayegh.com