آبسه کبدی یا عفونت کبد / بررسی کامل و درمان

آبسه کبدی همان عفونت کبد است .

اگر چه آبسه کبدی یا عفونت کبد می تواند به عنوان عارضه بیماریهای کیسه صفرا باشد که در آن عفونت از طریق مجرای صفراوی به کبد ایجاد می شود. علائم آن شامل درد شکم ، و تب است.

درمان آسپیراسیون از راه پوست ( قرار دادن یک سوزن از طریق پوست به داخل آبسه ) و یا جراحی لاپاروسکوپی به تخلیه چرک جمع آوری شده، بادرمان آنتی بیوتیک برای ریشه کن کردن عفونت است . آبسه درمان نشده کبدی می تواند به سرعت خطر مرگ را به دنبال داشته باشد.

تجمع چرک درقسمتی از کبد را آبسه کبدی گویند که به دلایلی چون عفونت های داخل شکم (مانند آپاندیسیت، دیورتیکولیت و …)،عفونت های داخل خون، عفونت های داخل کبدی ، اندوسکوپی اخیرسیستم صفراوی کبدی و صدمات وارد شده به کبد ایجاد می شود.

نشانه های عفونت کبد عبارتند از؛ مدفوع سفید(گچ مانند)، ادرار تیره، تب ولرز،کاهش اشتها، تهوع و استفراغ، درد شکمی دربالا و سمت راست ، کاهش وزن ناخواسته، ضعف و یرقان.

هشدار: درصورت عدم درمان احتمال سپسیس و مرگ وجود دارد.حتی درصورت درمان ۱۰ –۳۰ درصد احتمال مرگ و میر وجود دارد بویژه در آنها که بیشتر از یک آبسه دارند.

توصیه های بهداشتی درمانی برای عفونت کبد

– برای کاهش احتمال عفونت کبد بهتراست هرچه سریعتر عفونت های شکمی درمان شوند. درمان این بیماران برتخلیه چرک توسط درن (از روی پوست)و دریافت آنتی بیوتیک برای مدت ۶–۴ هفته. البته گاهی درمان آنتی بیوتیکی تنها می تواند کافی باشد.

تاریخچه تشخیص آبسه های کبدی به زمان بقراط حکیم بر می گردد و آبسه های کبدی بر اساس عوامل ایجاد کننده آنها، به سه دسته تقسیم می شوند:

– آبسه پیوژنیک کبد که بوسیله میکروبهایی مانند ایشریشیا کولی، کلبسیلا، پروتئوس، اینتروکوک، استافیلوکوک طلائی، استرپتوکوک فیکالیس، استرپتوکوک میلری و میکروبهای بی هوازی مانند خانواده باکتروئید ایجاد می شود و گاهی اوقات چند میکروب با هم در ایجاد آن نقش دارند.

– آبسه آمیبی کبد که بوسیله آمیب هیستولیتیکا ایجاد می شود.

– آبسه قارچی کبد که بوسیله قارچ خانواده کاندیدا ایجاد می شود.

آسیب‌شناسی آبسه کبدی

– آبسه کبدی معمولأ بشکل یک کیسه پر از چرک که همان لاشه گلبولهای سفید، باکتریها و بقایای سلولهای مرده هستند، فضایی از جسم کبد را اشغال نموده و می تواند با فشاری که به بافت های اطراف خود در داخل کبد، وارد می نماید باعث بروز مشکلاتی برای بیمار شود.

علت عفونت کبد

شایعترین علتهایی که باعث ایجاد آبسه پیوژنیک کبد می شوند عبارتند از:

– عفونت و التهاب سیستم صفراوی از خود کبد گرفته تا کیسه صفرا و لوزالمعده یا همان پانکراس

– سیروز کبدی

– پیوند کبد

– آمبولی شریان کبد در بیماران مبتلا به سرطان کبد

– بستری شدن در بیمارستان به هر علتی

– ضعف سیستم ایمنی بدن به هر دلیلی مانند سوء تغذیه، ایدز یا مصرف داروهای پایین آورنده سیستم ایمنی

– کهولت سن

– پاره شدن آپاندیس

– سرطان لوزالمعده

– التهابها و عفونت های روده ها مانند بیماری کرون یا دایورتیکولیت

– عفونت خون یا سپتیسمی

– ضربه به کبد

آبسه های آمیبی کبد در اثر آمیبیاز روده بزرگ ایجاد می شوند، به این صورت که بیمار معمولأ دچار یک اسهال آمیبی خونی شده و بدون درمان خود بخود خوب شده و بعدها مثلأ بعد از ۶ ماه دچار آبسه آمیبی کبد می شود و اکثر بیماران هنگام گرفتن تاریخچه بیماری، آن اسهال خونی آمیبی را که ۶ ماه پیش به آن دچار شده بودند، بیاد نمی آورند.

آبسه های قارچی کبد در افرادی که سیستم ایمنی پایینی به هر دلیل دارند مانند دیابت، ایدز و مصرف داروهای پایین آورنده ایمنی، در اثر رشد وسیع قارچهای خانواده کاندیدا در روده بزرگ، به آن مبتلا می شوند.

علائم عفونت کبد

یک بیمار آبسه کبدی معمولأ با یک تب و شکم درد مراجعه می کند، اما بندرت محل دقیق درد را در بالای سمت راست شکم یعنی جایی که کبد قرار دارد نشان می دهد و این می تواند ورزیده ترین پزشکان را گمراه کند.

علاوه بر تب و لرز که از شایعترین علائم بیماری هستند، حالت تهوع و استفراغ، کاهش وزن، زردی یا همان یرقان می توانند از علائم دیگر بیماری باشند. گلبولهای سفید معمولأ بالا می روند، بیلی روبین و آلکالین فسفاتاز بالا می روند، اما آنزیمهای کبدی خیلی بالا نمی روند و آلبومین سرم کاهش می یابد.

تشخیص آبسه کبدی

در اکثر مواقع پزشک با گرفتن یک تاریخچه دقیق بیمار، یک معاینه فیزیکی دقیق و انجام کارهای تصویر برداری مانند سونوگرافی و سی تی اسکن به تشخیص می رسد. نکته بسیار مهم در تشخیص آبسه های کبدی متمایز نمودن آبسه پیوژنیک از آبسه آمیبی است، زیرا درمان و پیش آگهی آنها کاملأ متفاوت است و تشخیص به موقع نوع آبسه می تواند جان بیمار را نجات دهد. تمایز بین این دو نوع آبسه به سه روش صورت می گیرد:

– آزمایش سرولوژی یا هماگلوتینین برای آمیب هیستولیتیکا

– کشت میکروبی آبسه

– پاسخ به درمان آزمایشی

معمولأ وقتی بیمار یک جوان سالم است و فقط یک آبسه در لوب راست کبد خود دارد و کبد در معاینه دردناک است و تیتر سرولوژی آمیبی او بالاتر از ۲۵۶/۱ است به آبسه آمیبی بیشتر مشکوک می شویم، اما اگر بیمار یک بیمار بالای ۵۰ سال و مبتلا به دیابت و یرقان است و در معاینه می بینیم که ریه هم درگیر است و بیمار چند تا آبسه در نقاط مختلف کبد خود دارد و تست سرولوژی آمیبی او کمتر از ۲۵۶/۱ می باشد و آلبومین سرم او هم پایین است، بیشتر آبسه پیوژنیک برای او مطرح می شود.

درمان آبسه کبدی

درمان آبسه های کبد، بر اساس عوامل ایجاد کننده آنها هم احتیاج به آنتی بیوتیک مناسب و هم احتیاج به تخلیه جراحی دارد. بعضی مواقع اگر در دسترس باشد، تحت راهگشایی سی تی اسکن، جراح یک لوله وارد آبسه نموده و آن را تخلیه می نماید، اما چنانچه آبسه زیاد در دسترس نباشد، عمل جراحی لازم است.

khalayegh.com