علائم کمبود آهن در بدن انسان را بهتر بشناسید
علائم کمبود آهن در بدن انسان
کمبود آهن که به عنوان کم خونی فقر آهن نیز شناخته میشود، حالتی است که بدن آهن کافی برای تأمین نیاز بافتهای بدن دریافت نمیکند. آهن کارکردهای زیادی مانند حمل اکسیژن از ریهها و انجام واکنشهای آنزیمی با اکسیژن در سراسر بافتهای بدن را به عهده دارد. در صورت کمبود آهن ممکن است این کارکردها دچار اختلال شده و بیماری و مرگ را در پی داشته باشد. آشنایی با علائم کمبود آهن میتواند در تشخیص و درمان به موقع بیماریها بسیار کمککننده باشد. در این مطلب با ۱۰ مورد از نشانهها و علائم کمبود آهن در بدن انسان آشنا خواهید شد. در ادامه با مجله خلایق همراه باشید:
علائم کمبود آهن ، کم خونی فقر آهن ، کم خونی شدید فقر آهن ، کمبود آهن بدن ، پایین بودن هموگلوبین خون ، نشانه های کمبود آهن ، فقر اهن در بدن ، عوارض کم خونی فقر آهن ، کمبود آهن خون
کمبود آهن بدن
کمبود آهن زمانی روی میدهد که از دست دادن آهن با دریافت کافی آهن از رژیم غذایی جبران نشود. تداوم کمبود آهن و بیتوجهی به درمان به بیماری کمبود آهن به نام کمخونی منجر میشود. همچنین، عدم درمان این بیماری میتواند مشکلاتی مانند تند یا نامنظم شدن ضربان قلب، بعضی مواقع نارسایی قلبی، تأخیر در رشد نوزادان و کودکان و عوارضی در دوره بارداری را به همراه داشته باشد. کمخونی بیماری است که آن را با کمبود تعداد گلبولهای قرمز یا هموگلوبین خون مرتبط میدانند. این نوع کمبود آهن به کاهش تولید پروتئین هموگلوبین میانجامد. کودکان، زنان باردار و افراد درگیر سوء تغذیه بیش از بقیه مستعد ابتلا به این بیماری هستند. برخی افراد به علت کمبود آهن خون نمیتوانند خون اهدا کنند.
علائم کمبود آهن در بدن انسان
۱- تنگی نفس
هموگلوبین به گلبولهای قرمز خون امکان میدهد تا اکسیژن را به سراسر نقاط بدن حمل کنند. به علت کمبود آهن خون ، سطح اکسیژن و هموگلوبین خون نیز پایین میآید. در نتیجه، عضلات، اکسیژن کافی برای انجام فعالیتهای عادی مانند پیادهوری، بالا رفتن از پلهها، ورزش یا فعالیت بدنی را دریافت نمیکنند. در چنین شرایطی، قلب برای تولید بیشتر اکسیژن تلاش میکند که باعث میشود میزان تنفس نیز افزایش یافته و به تنگی و کمآوردن نفس منجر شود.
۲- خستگی مفرط
احساس خستگی مفرط یکی از شایعترین علائم کمبود آهن محسوب میشود که در اثر نیاز بدن به آهن جهت ساخت هموگلوبین رخ میدهد. هموگلوبین مسئول حمل اکسیژن به سراسر بافتهای بدن میباشد. کمبود هموگلوبین نشان میدهد اکسیژن کمتری به بافتها و عضلات بدن میرسد که در نتیجه باعث پایین آمدن سطح اکسیژن بدن میشود. علاوه بر این، قلب برای تأمین خون حاوی اکسیژن بیشتر برای تمام بافتهای بدن مجبور میشود سختتر کار کند که باعث احساس خستگی در فرد میشود. با اینهمه، از آنجایی که معمولاً خستگی در یک زندگی پرمشغله امری عادی است، مشکل بتوان کمبود آهن را تنها ناشی از این قضیه دانست.
۳- سندورم پای بیقرار
نتایج مطالعات حاکی از آن است که کمبود آهن و سندروم پای بیقرار با هم مرتبط هستند. هر چه سطح اکسیژن بدن پایینتر باشد، این وضعیت بدتر خواهد شد. سندروم پای بیقرار، بیماری است که طی آن فرد تمایل زیادی به تکان دادن پاها در حالت سکون دارد و معمولاً شبها بدتر میشود. افراد مبتلا به سندروم پای بیقرار ممکن است به سختی به خواب بروند. همچنین این بیماری میتواند باعث مشکل در راه رفتن یا احساس خارش در پاها شود.
۴- سردرد، احساس سبکی سر و سرگیجه
در اثر کمبود آهن و پایین بودن سطح هموگلوبین، اکسیژن کافی برای رساندن به مغز تأمین نمیشود که در نتیجه میتواند باعث ایجاد تورم مغز، بالا رفتن فشار خون، سرگیجه و سردردهای مکرر شود.
۵- ناخن شکننده یا قاشقی شکل
بیماری ناخن شکننده یا قاشقی شکل را کویلونیشیا (Koilonychia) مینامند. در این بیماری، ناخنها به علت کمبود شدید آهن در بدن شکننده شده و در نتیجه به راحتی پوسته پوسته شده و ترک بر میدارند. در مراحل ثانویه کمبود آهن، قاشقی شدن ناخنها اتفاق میافتد که لبههای ناخن بالا آمده و وسط آن گود میشود و ظاهری گرد و قاشقی شکلی به ناخنها میدهد. با این حال، این حالت به ندرت و آن هم در موارد شدید کم خونی فقر آهن مشاهده میشود.
۶- خشکی و آسیبدیدگی پوست و مو
براساس تحقیقات انجام شده، افراد مبتلا به کمبود آهن ممکن است دچار خشکی و آسیبدیدگی پوست و مو شوند. این بیماری در اثر کاهش میزان اکسیژن اتفاق میافتد و خشکی و ضعیف شدن پوست و مو را به همراه دارد. ریزش مو یکی دیگر از عوارض کم خونی فقر آهن است. البته توجه داشته باشید مقداری ریزش مو هنگام شستشو و شانه زدن روزانه کاملاً عادی است ولی اگر با ریزش حجم زیادی از موها روبرو شدید، میتواند نشانه فقر اهن در بدن باشد.
۷- رنگپریدگی پوست
رنگپریدگی پوست قسمت داخلی پلک پایینی چشم به دلیل کمبود آهن در صورت، ترشحات زردرنگ پلک پایینی، قسمت داخلی لبها و ناخنها روی میدهد. افراد مبتلا به کمبود آهن ممکن است دچار رنگپریدگی در سراسر بافتهای بدن شوند. متعادل بودن سطح هموگلوبین در گلبولهای قرمز خون باعث قرمز شدن رنگ خون میشود. از این رو، کمبود آهن نشانه پایین بودن هموگلوبین خون و در نتیجه کاهش قرمزی رنگ خون میباشد.
۸- تپش قلب از علائم کمبود آهن در بدن انسان
براساس مطالعات صورت گرفته، کمبود آهن علامت پایین بودن هموگلوبین خون است که نشان میدهد قلب برای حمل اکسیژن بایستی سختتر کار کند. در نتیجه، ممکن است ضربان قلبتان نامنظم شود و یا احساس کنید با ضربانهای تند یا محسوس میتپد. این حالت به عنوان تپش قلب نیز شناخته میشود. با اینهمه، بروز این گونه علائم معمولاً چندان شایع نیست، ولی افرادی که مدت طولانی از فقر اهن در بدن رنج میبرند، با چنین علائمی مواجه میشوند.
۹- تورم و دردناکی زبان و دهان
عده معدودی از محققان دریافتند که علائمی مانند تورم، رنگپریدگی، التهاب یا صافی بیش از حد زبان نشاندهندهی کمبود آهن در بدن میباشد. خشکی و زخم دهان و همچنین ترکخوردگی قرمز دردناک در گوشههای دهان نیز میتوانند از نشانه های کمبود آهن باشند. نوعی بیماری به نام سندروم پلامر – وینسون وجود دارد که باعث تحلیل دردناک غشای مخاطی پوشش زبان، لبها، گلو و مری میشود. همه این علائم به دشواری در بلع غذا منجر میشود.
۱۰- دیگر علائم کمبود آهن در بدن انسان
علائم دیگری نیز وجود دارد که از کمبود آهن بدن خبر میدهند. این علائم کم خونی فقر آهن شامل موارد زیر میشود:
- سردی دست و پا: کمبود میزان آهن نشانهی این است که اکسیژن کمتری به دست و پاها میرسد. در چنین حالتی ممکن است برخی افراد به آسانی احساس سردی بکنند یا دست و پاهای سردی داشته باشند.
- پرش عضلانی: این حالت نوعی انقباض ناگهانی عضلات است که معمولاً در زمان خواب رخ میدهد. این نوع گرفتگی عضلانی موقع به خواب رفتن و در فاز خواب برای افراد اتفاق میافتد.
- هوس عجیب: هوس خوردن غذاهای عجیب یا مواد غیرخوراکی را پیکا مینامند. به طور کلی، این بیماری به شکل هوس به خوردن یخ، گچ، کاغذ، گل یا خاک رس بروز میکند و یکی از علائم کمبود آهن در بدن انسان را نشان میدهد. این حالت ممکن است در طول دوره بارداری نیز اتفاق بیفتد.
- عفونتهای مکرر یا ضعیف شدن سیستم ایمنی: آهن از عناصر ضروری برای سیستم ایمنی بدن به شمار میرود که کمبود آن میتواند باعث ابتلای بیش از حد معمول به بیماریها شود.
- احساس اضطراب: کمبود میزان آهن نشانه پایین بودن میزان اکسیژن در بدن است که میتواند باعث ایجاد احساس اضطراب شود.
- تحریکپذیری: این حالت یکی دیگر از نشانه های کمبود آهن میباشد که طی آن ممکن است فرد سریع عصبانی شود و کم حوصله باشد.
عوارض کم خونی فقر آهن
کم خونی شدید فقر آهن معمولاً عوارضی به دنبال ندارد. اما اگر نسبت به درمان آن اقدام نشود، ممکن است شدت یافته و مشکلاتی را برای سلامت بدن بوجود بیاورد؛ از جمله:
- مشکلات بارداری: در طول دوره بارداری، کم خونی شدید فقر آهن میتواند به زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم منجر شود.
- مشکلات رشد: این مورد معمولاً در کودکان و نوزادان رخ میدهد، به نحوی که کمبود شدید آهن میتواند باعث تأخیر در رشد و نمو آنها شود.
- مشکلات قلبی: کمبود آهن بدن منجر به کمبود اکسیژن میشود. به همین دلیل، قلب خون بیشتری را برای جبران کمبود اکسیژن حمل شده در خون پمپاژ میکند که میتواند باعث نامنظم یا تندتر شدن ضربانهای قلب شود و بزرگی یا نارسایی قلب را به دنبال داشته باشد.
علائم کمبود آهن در بدن انسان
ترجمه شده در سایت خلایق
منبع:
psyspeaks.com